Mattias Sundberg | SMC Kuzey ve Baltık Ülkeleri Ürün Yöneticisi
ŞUBAT 2025
Vakum sistemleri, ambalajlamadan malzeme taşımaya kadar birçok endüstriyel uygulamanın temel bileşenleridir. Otomasyon sistemleriyle kolay entegrasyon sağlarken, aynı zamanda ihtiyacınız olan en uygun çözümleri; tasarımın henüz erken aşamalarında iken belirlenmesine katkı sağlayarak projenin başarısında önemli rol oynar.
Doğru sonuca ulaşmanıza yardımcı olmak için, basit bir üç adımlı kılavuz olarak, spesifikasyon sürecinin en önemli yönleri hakkında düşüncelerimi sizlerle paylaşacağım. Bu kılavuz, hangi tür vakum sisteminin, hangi tür uygulama için en uygun olduğunu, farklı iş parçası malzemeleri (geçirimli veya geçirimsiz) ile ilgili dikkate alınması gereken unsurları ve ne tür uç ekipmanı kullanmanız gerektiğini ortaya koyacaktır.
1. Adım : Merkeziyetçi mi yoksa dağınık mı?İlk adım, vakumunuzu oluşturmak için merkeziyetçi mi yoksa dağınık vakum üreteci sistemi mi seçmeniz gerektiğine karar vermektir. Basitçe ifade etmek gerekirse, her ikisi arasındaki temel fark, merkeziyetçi bir vakum üretecinin; üreteç ve valften basınç sensörü ve filtreye kadar gereken her şeyi aynı modülde barındırırken, dağınık bir sistemin ayrı parçalardan oluşmasıdır. Peki, her birinin avantajları ve dezavantajları nelerdir?
Merkeziyetçi Vakum Düzeni Örneği
"Her şey dahil" bir tasarım, kurulum sırasında zaman kazandırır ve tüm bileşenlerin bir arada olması sayesinde bakım sürecini kolaylaştırır. Merkeziyetçi bir sistemde, IO-Link veya fieldbus iletişimini entegre etme imkânı, fabrika genelinde bağlantı ve akıllı karar alma süreçlerini kolaylaştırır.
Enerji tasarrufu fonksiyonu ve aynı anda birden fazla vakum üreteci ve pozitif basınç üniteyi kontrol etme yeteneğine sahip merkeziyetçi bir sistemin iyi bir örneği, SMC ZKJ vakum manifoldudur. ZKJ, birkaç fieldbus protokolü ve IO-Link üzerinden 16 adede kadar vakum üreteci ve/veya 5 portlu valflerin kontrolünü ve izlenmesini sağlar. Bu manifold ile negatif basınç (vakum) ve pozitif basıncı (örneğin, aktüatörler için) aynı anda etkinleştirmek mümkün olup, hem maliyet hem de alan tasarrufu sağlar.
Dağınık vakum sistemleri, biraz daha ucuz ve uygulanması açısından daha esnek olabilir, ancak genellikle merkeziyetçi alternatifler kadar akıllı değildir. Bu sistemler, merkezi olmayan yapıları nedeniyle, örneğin birbirinden uzak konumlanmış vakum tutucuları kullanılması gibi bazı uygulamalarda tercih edilir. Ancak, akıllı kontrol, merkezi bir PLC (Programmable Logic Controller) gerektirdiği için süreç karmaşıklığını artırır.
Dağınık Vakum Sistemi Örneği
2 Adım: Doğru Vakum Üreteci Seçimi
Vakum üreteci seçerken dikkate alınması gereken temel kriter, vakum tutucularından havayı çekmek için gereken vakum hava akışıdır. Bu, aynı zamanda, istenilen vakum basıncına ulaşmak için geçen sürenin kabul edilebilir olup olmadığına bağlıdır. Optimal vakum basıncının seçilmesi ise neredeyse tamamen iş parçasına bağlıdır. Geçirimli olmayan plastik ve metal ürünler, vakum hava akışı açısından çok fazla zorluk çıkarmazken, daha geçirgen malzemeler problem yaratabilir. Örneğin, karton kaldırırken, belirli bir miktarda hava akışının malzeme üzerinden sızma eğilimi gösterdiğini fark edersiniz.
Temel kriterler belirlendikten sonra, verimlilik (emi̇ş akışı/hava tüketimi), enerji tasarrufu, iş parçası düşüşü önleme, iletişim imkanları, ses seviyesi ve kurulum alanındaki potansiyel sınırlamalar gibi parametreleri dikkate almaya başlayabilirsiniz. Özelleştirme ihtiyacının önemi büyüktür ve SMC, her türlü uygulamada vakum üretimini optimize etmek için çok ince in-line vakum üreteçlerinden, manifold üzerine montelenmiş 'her şey dahil' çözümlere kadar çeşitli vakum üreteç tipleri sunmaktadır.
"Normalde açık" bir besleme valfi; elektrik kesintisi durumunda vakumu tutarak iş parçasının düşmesini engeller. Enerji tasarrufu fonksiyonu ise, vakum seviyesini kabul edilebilir bir aralıkta tutmaya yardımcı olan bir vakum basınç sensörüdür ve yalnızca vakum gerektiğinde hava tüketir. Bu işlevsellik, vakumun sürekli olarak üretildiği bir sisteme kıyasla önemli ölçüde enerji tasarrufu sağlar.
Peki, enerji verimli bir vakum üreteci kullanarak gerçekten ne kadar tasarruf edebilirsiniz? Yüksek verimli ZK2 vakum üretecimiz, hava tüketimini %90'dan fazla azaltabilir. Bir örnek vermek gerekirse, bir vakum üretecini günde 10 saat, yılda 250 gün çalıştırarak ZK2'yi ZM serisiyle karşılaştırdık. ZK2, 58 l/dak ANR hava tüketirken (ZM için bu değer 85 l/dak) ve 0.6 saniyelik bir egzoz süresi ile yıllık %93 hava tüketimi azalması sağlıyor.
Hava tüketiminin nasıl azaldığını gösteren temsili grafik
Bir tedarikçi seçerken, kanıtlanmış uygulama deneyimine sahip olmak çok önemlidir. SMC olarak, uzman ekibimiz, müşterilerin belirli iş parçaları için optimal emiş akışını tanımlamalarına yardımcı olma konusunda uzun ve başarılı bir geçmişe sahiptir ki; bu, güvenilir vakum transferleri sağlarken, aynı zamanda enerji tüketimini de en aza indirmeyi mümkün kılar.
3.Adım: Vakum Vantuzu Seçimi
İş parçasının boyutuna, şekline ve malzemesine bağlı olarak, uygun vakum vantuzu seçmeniz gerekir. Örneğin, yağlı metal levhaları kaldırıyorsanız, yüksek yan tutma kuvvetine sahip daha dayanıklı bir vakum padini kullanmalısınız. Cam için, iz bırakmayan bir vantuz gereklidir, ince plastik torbalar için ise çok ince ve esnek çerçeveye sahip bir vantuz tercih edilmelidir.
Vantuzun malzemesi, aynı zamanda çevresel koşullara göre de seçilmelidir. Örneğin, tozlu bir ortamda vantuzun entegre bir filtreye veya ekstra uzun çalışma ömrü sunan bir malzemeye ihtiyacı olabilir. Ayrıca, kadehin özellikle zorlu ortamlar ve yüksek sıcaklıklarda çalışacağı uygulamalar da olabilir. FS61 fluoro-bazlı lastikten yapılmış vantuzlar (SMC ZP3C ve ZP3M gibi), mükemmel aşınma direnci sayesinde silikon vantuzlara kıyasla iki kat daha uzun hizmet ömrü sunar ve 200°C'ye kadar sıcaklıklara dayanabilir.
Herhangi bir iş parçası malzemesi, boyutu ve şekli ne olursa olsun, kaldırma ve taşıma için optimal vakum vantuzlarını sunuyoruz. Bu çözümler, özel çalışma ortamınızı karşılayacak ve vakum üretimi ve kullanımı konusunda önemli enerji tasarrufları sağlayacaktır.
Projenize ivme kazandırın.
Özetle SMC, sizlere vakum sistemlerinin güvenliğini, güvenilirliğini, verimliliğini ve enerji verimliliğini sağlamak için gerekli tasarım ve uygulama desteğini sunar.
