By Torsten Klein | Strategic Market Manager KAM - Food & Packaging, SMC Duitsland
FEBRUARI 2025
Voor iedereen die werkzaam is in de voedings- en drankenindustrie is totale voedselveiligheid essentieel om de volksgezondheid te beschermen, het vertrouwen van consumenten te behouden en te voldoen aan regelgeving. Als je productie-engineer bent in een voedselverwerkingsbedrijf of machinebouwer die deze belangrijke sector bedient, moet je aandacht besteden aan het hygiënische ontwerp van systemen en componenten. Machines moeten niet alleen effectief en efficiënt presteren, maar ook de hoogste bescherming bieden tegen verontreinigingen en eenvoudig te reinigen zijn.
Voedselproductie kan fysiek, chemisch, microbiologisch of door allergenen worden verontreinigd. Als onderdeel van een proactieve preventieaanpak zijn er vijf belangrijke principes voor het hygiënische ontwerp van automatiseringscomponenten: materiaalkeuze, eenvoudige reiniging, gemakkelijke toegang voor reiniging, goede afvoer van vloeistoffen en scheiding (om besmetting door allergenen te voorkomen).
Deze principes maximaliseren je voedselveiligheidsinspanningen, voorkomen ernstige gevolgen voor consumenten en minimaliseren kostbare stilstand voor reiniging en desinfectie.
Wet- en regelgeving
Het is onze plicht om je te informeren of eraan te herinneren dat voedselveiligheid een wettelijke verplichting is. Er gelden tal van regels voor componenten en systemen die worden ingezet in voedselproductieomgevingen. Enkele van de meest relevante voorschriften zijn EN1672-2, die de hygiëne- en reinigbaarheidseisen voor voedselverwerkende machines in Europa vaststelt, en Verordening (EG) 1935/2004, die betrekking heeft op materialen en voorwerpen die met voedsel in aanraking komen.
Verordening (EG) 852/2004, over de hygiëne van levensmiddelen, stelt dat voedselbedrijven een voedselveiligheidsbeheersysteem moeten hanteren op basis van de HACCP-principes (Hazard Analysis and Critical Control Points). HACCP helpt bij het analyseren van processen, identificeren van potentiële gevaren, implementeren van noodzakelijke controles, verbeteren van voedselveiligheid en optimaliseren van operationele efficiëntie. HACCP-plannen moeten minimaal elke drie jaar worden herzien, of bij wijzigingen in de productie, door wereldwijd gecertificeerde programma-eigenaren zoals BRCGS (Brand Reputation Compliance Global Standard), SQFI (Safe Quality Food Institute), IFS (International Featured Standards) en FSSC 22000.
Voedings- en drankverwerkingsbedrijven die deze audits willen doorstaan, moeten hygiënisch ontworpen producten opnemen in hun URS (User Requirement Specification). Auditors zullen vragen om dit document te tonen, samen met bewijs van zorgvuldigheid na levering van de machine. Als je bijvoorbeeld je machinebouwer verplicht om actuatoren te gebruiken van 304 roestvrij staal met een oppervlakteafwerking van RA 0,8 µm (zoals gespecificeerd in je URS), moet je controleren of hieraan wordt voldaan. Elke tekortkoming hierin resulteert in een non-conformiteit.
Ontworpen voor bescherming
Met betrekking tot hygiënisch ontwerp is de belangrijkste organisatie in Europa de EHEDG (European Hygienic Engineering & Design Group). SMC heeft al een EHEDG-gecertificeerde pneumatische insteekkoppeling, namelijk onze KFG2H-E-serie*.
In de basis heeft elk EHEDG-conform component een afgerond ontwerp voor een betere doorstroming van het reinigingsmiddel en minder kans op vloeistofophoping. Andere EHEDG-ontwerprichtlijnen omvatten: een oppervlakteruwheid van RA 0,8 µm of minder, hoekradii van minimaal 3 mm, roestvrijstalen materiaal met hoge corrosiebestendigheid en afdichtingen van rubbermaterialen die voldoen aan Verordening (EG) 1935/2004.
Bij SMC bieden we diverse clean-design pneumatische producten, waaronder onze CG5-X2977 roestvrijstalen cilinder, antibacteriële filters, de JSY 5000H manifold ventiel, evenals vacuümzuignappen en elastische vingers die geschikt zijn voor direct contact met voedsel.
Daarnaast breiden we ons portfolio voor voedselverwerkende industrie uit met een nieuwe elektrische actuator.
SMC’s hygiënisch ontworpen roestvrijstalen actuator – vlekkeloze prestaties
Elektrische prestaties
Elektrische actuatoren winnen aan populariteit in de voedings- en drankenindustrie voor specifieke toepassingen. Dit type actuator kan meer posities aannemen dan een pneumatische tegenhanger, wat het bijvoorbeeld ideaal maakt voor het soepel en snel vullen van flessen zonder schuimvorming. Daarnaast zijn elektrische actuatoren bijzonder geschikt voor het verwerken van verschillende verpakkingsformaten, dankzij hun flexibiliteit en brede bewegingsbereik.
Onze HF2A-LEY-serie elektrische actuator biedt onder andere: IP69K-equivalente bescherming tegen stof en water, roestvrijstalen behuizing en FDA-conforme materialen, afgerond ontwerp ter voorkoming van vuilophoping en NSF H1 voedselveilige vetten. Hierdoor biedt deze actuator aanzienlijke voordelen voor voedingsproducenten en machinebouwers die snij-, hak- of vulmachines ontwikkelen, evenals andere machines die regelmatig moeten worden gereinigd en gedesinfecteerd.
SMC’s elektrische actuator, stofdicht / bestand tegen waterstralen (IP69K-equivalent) – bestand tegen intensieve reiniging
Jarenlang waren elektrische actuatoren niet geschikt voor de voedingsindustrie vanwege de intensieve reinigingsprocedures. Dankzij IP69K-equivalente bescherming kunnen componenten zoals onze HF2A-LEY elektrische actuator echter intermitterende waterstralen weerstaan, zoals die vaak worden gebruikt in de voedselindustrie.
Belangrijk om te benadrukken: een hoge IP-classificatie betekent niet automatisch dat een component bestand is tegen agressieve reinigingsmiddelen of langdurige onderdompeling in water van 50-60 °C. Daarom is een holistische benadering van componentontwerp cruciaal in alle voedselproductieprocessen.
Wil je optimale adviezen over automatiseringscomponenten (elektrisch of pneumatisch) voor toepassingen in de voedings- en drankenindustrie? Neem dan contact op met ons team van experts bij SMC. Onze volledig gekwalificeerde engineers, getraind in zowel HACCP-principes als EHEDG-richtlijnen, staan klaar om je te adviseren en oplossingen te bieden voor de uiteenlopende behoeften van zowel machinebouwers als voedselproducenten.
